یتیم واقعی چه کسی است؟

یتیم یعنی کسی که پدر ندارد و یتیم در انسان آن کسی است که پدر نداشته باشد و بالغ هم نشده باشد. آیا من هم الان یتیم هستم؟ نه. بچه ۱۴ ساله که پدرش از دنیا رفته باشد یتیم است. و الا خیلی از شماها پدر ندارید نمی توانید بگویید که من یتیم هستم یا پولی به من بدهند، بگویند به ایتام بدهید. یک آدم ۴۰ ساله بگوید: به من بده، من یتیم هستم، به شما نمی رسد. این برای کسی است که « لَم یَبلُغُ الْحِلْم»، به تکلیف نرسیده باشد و پدر هم نداشته باشد.

کسی که مادر نداشته باشد یتیم نیست کسی که پدر ندارد یتیم است. در حیوانات اگر حیوانی مادر نداشته باشد یتیم است، حیوانی که مادر ندارد یتیم است. حالا امیر المومنین علیه السلام در شعری یتیم واقعی را اینگونه وصف می فرماید که‌:

لیسَ الْیَتیمُ مَن ماتَ والِدُهُ
بَلِ الْیَتیمُ یَتیمُ‌العلم والْاَدَب

یعنی: «یتیم آن کسی نیست که پدرش مرده است، بلکه یتیم آن انسان بی ادبی است که علم ندارد.» کسی که بی ادب است و به شما که اهل مسجد و اهل علم هستید اهانت می‌کند، (از نظر امیرالمومنین) او یتیم است.

منبع: ڪتاب بدیع الحکمة حکمت ۵۴
از مواعظ آیت الله مجتهدے تهرانۍ(ره)