*************

مراحل_كسب_معرفت

در باب توحید همه‌ی ما به یک معرفت اجمالی دست یافته‌ایم و می‌دانیم خدا خالق هستی و بی‌همتا و قدرتمند است. به این معرفت با تقوا و عمل صالح عمل می‌کنیم. خداوند بر ما معرفت‌افزایی می‌کند و معنی صمد را بر ما نشان می‌دهد.
اگر معنی صمد را در کتاب بخوانیم و بدانیم خدا بی‌نیاز است، قطعاً باورش سخت است و نمی‌توانیم چیزی ببخشیم و شک نکنیم که خدا بی‌نیاز است و بخشش ما را پس خواهد داد.
اما وقتی با عمل صالح دنبال حقیقت بودیم خدا بر ما علم‌الیقین را خواهد بخشید و در عمل خواهیم دید که می‌بخشیم و جای آن را خدا پر می‌کند.

برای همین کسب معرفت با عمل حاصل می‌شود نه با خواندن و مطالعه.

این چرخه معرفت و عمل ادامه پیدا می‌کند. انسان از معرفت خاص خدا به محبت خدا نائل می‌شود و کسب این محبت با خوابیدن در سحرگاهان و جمع مال و عدم انفاق و محبت دنیا ممکن نیست.
از محبت خداوند چون انسان خدا را دوست داشت می‌خواهد به او برسد و نزدیک شود. پس وارد مرحله شوق می‌شود. شوق در مسیر رسیدن به محبوب است.
شما عازم سفر کربلا هستید در مسیر آنچه از محبت بر شما می‌گذرد که زودتر برسید شوق است. وقتی کربلا رسیدید وارد مرحله‌ی انس می‌شوید و در جوار حبیب آرام می‌گیرید.
بعد مرحله فنا فی‌ الله می‌شود که انسان جز خدا چیزی نمی‌بیند، جز خدا چیزی بر زبان نمی‌آورد و جز خدا نمی‌خواهد چیزی بشنود.